محصول مرتبط با این پست : پکیچ 110 ساعت آموزش برنامه نویسی و طراحی سایت

فیلم های آموزش PHP به زبان فارسی

تعدادی از دستورات 8086 که برای انجام عمليات جمع و تفريق بر روی اعداد صحيح بکار می روند عبارتند از:

ADD
ADC
INC
SUB
SBB
DEC
NEG
CMP

ADD

اين دستورالعمل حاصل جمع صحيح دو عملوند خود را محاسبه و نتيجه را در عملوند اول قرار می دهد.

add dest, src

دستورالعمل add محتوای عملوند src را با عملوند dest جمع می کند و نتيجه را در dest ذخيره می کند (dest := dest + src).

دستورالعمل add به شکل های زير می تواند استفاده شود:

add register, register
add register, memory
add memory, register
add register, immediate data
add memory, immediate data
add AX/AL, immediate data

مثال. دستور زير محتوای ثبات های AX و BX را جمع کرده و حاصل را در ثبات AX ذخيره می کند.

add AX,BX

فلگ های زير با توجه به نتيجه دستورالعمل add تاثير می پذيرند:

• فلگ Overflow اگر يک شوددلالت بر سرريزی در محاسبات علامتدار است.
• فلگ Carry اگر يک شود دلالت بر سرريزی در محاسبات بدون علامت دارد.
• فلگ Sign اگر يک شود نشان می دهد که نتيجه منفی بوده است. يعنی با ارزش ترين بيت عدد يک است.
• فلگ Zero اگر يک شود بيان کننده اين است که نتيجه جمع صفر بوده است.
• فلگ Auxiliary Carry شامل سرريزی BCD از نيبل پايين است.
• فلگ Parity با توجه به 8 بيت پايين نتيجه تغييرمی کند. اگر تعداد بيت های يک نتيجه زوج باشد اين فلگ يک می شود. و اگر تعداد فردی بيت 1 در نتيجه باشد اين فلگ صفر می شود.
روی بقيه فلگ ها اثر ندارند.

نکاتی که درمورد دستور mov بايد رعايت شود در مورد دستور add نيز صادق است. علاوه بر اين که با اين دستور نمی توان يک ثبات سگمنت را با مقداری جمع کرد.

وقتی داده فوری با يک عملوند بايت يا کلمه جمع می شود داده فوری به اندازه عملوند گسترش پيدا می کند.

چون جمع حافظه و حافظه وجود ندارد اگر بخواهيد دو متغير را با هم جمع کنيد بايد عملوندهای حافظه را در ثبات ها منتقل کنيد.

مثال. يک حالت ممکن برای انجام عمل جمع متغيرها به صورت J := K + M + N + P; می تواند به شکل زير باشد:

mov BX, K
mov AX, M
add BX, N
add AX, P
add AX, BX
mov J, AX

مثال. می توان يک ثبات را با محلی از حافظه جمع کرد. اجباری نيست که هردو عملوند ثبات باشد.

mov AX, K
add J, AX

مثال. می توان يک مقدار ثابت را با حافظه جمع کرد.

add J, 2

دستورالعمل (add with carry) adc مشابه دستورالعمل add است با اين تفاوت که حاصل جمع دو عملوند و فلگ Carry را محاسبه می کند (dest :=dest+source+CF). بنابراين اگر Carry صفر باشد نتيجه مشابه add می شود.

دستورالعمل (increment) inc يک واحد به عملوند خود اضافه می کند. شکل کلی آن به صورت زير است:

inc dest

اين دستورالعمل عدد 1 را با dest جمع و حاصل را در خود dest ذخيره می کند.

دستور inc به شکل های زير می تواند باشد:

inc register
inc memory

عملوند دستور می تواند ثبات يا مکانی از حافظه باشد. اندازه عملوند می تواند 8 يا 16 بيتی باشد.

دستور inc فشرده تر و اغلب سريع تر از دستور add است.

به استثنای فلگ Carry بقيه فلگ ها مشابه دستورالعمل add تغيير می کنند. توجه کنيد که اين دستور بر روی فلگ Carry تاثير ندارد و برای تاثير روی فلگ Carry بايد از دستورالعمل ADD استفاده شود.

افزايش شمارنده حلقه و انديس آرايه يکی از متداولترين کاربردهای دستور inc است.

دستورالعمل (subtract) sub حاصل تفريق عملوند دوم از عملوند اول را محاسبه می کند. شکل کلی آن به صورت زير است:

sub dest, src

دستورالعمل sub مقدار src را از dest کم کرده حاصل را در dest ذخيره می کند.

مشابه دستورالعمل add، دستور sub به صورت های زير می تواند باشد:

sub register, register
sub register, memory
sub memory, register
sub register, immediate data
sub memory, immediate data
sub AX/AL, immediate data

دستور sub به طريق زير فلگ ها را تغيير می دهد:

• اگر نتيجه صفر شود فلگ Zero يک می شود. اين در حالتی اتفاق می افتد که عملوندها با هم برابر باشند.
• اگر نتيجه منفی شود فلگ sign يک می شود.
• اگر سرريزی رخ دهد فلگ overflow يک می شود.
• فلگ Auxiliary Carry در صورت نياز برای عمليات BCD يک می شود.
• فلگ Parity با توجه به تعداد بيت های يک نتيجه تنظيم می شود.
• فلگ Carry در صورت بروز سرريزی در محاسبات بدون علامت يک می شود.

توجه داشته باشيد که تفريق خاصيت جابجائی ندارد.

مثال. دستورات زير عمل J := J - K; را انجام می دهند.

mov ax, K
sub J, ax

مثال. دستورات زير عمل J := K - J; را انجام می دهند.

mov ax, K
sub ax, J
mov J, ax

بعد از عمل تفريق از مقادير فلگ های Carry، Sign، Overflow و Zero می توان برای بررسی مساوی، نامساوی، بزرگتر يا کوچکتر بودن هر عملوند با ديگری استفاده کرد. جزئيات بيتشر در دستور cmp گفته خواهد شد.

دستورالعمل (subtract with borrow) sbb مشابه دستور sub است با اين تفاوت که حاصل تفريق عملوند دوم و CF از عملوند اول را محاسبه می نمايد(dest:=dest-src-CF)

دستورالعمل (decrement) dec يک واحد از عملوند خود کم می کند و حاصل را در خود عملوند دخيره می نمايد.

dec dest

عملوند دستور dec می تواند ثبات يا حافظه باشد.

به استثنای فلگ Carry بقيه فلگ ها مشابه دستورالعمل sub تغيير می کنند.

دستورالعمل (negate) neg مکمل2 عملوند خود را محاسبه می کند. فرم کلی ان به صورت زير است:

neg dest

دستور neg حاصل تفريق تنها عملوند خود را از عدد صفر را محاسبه کرده (عملوند را منفی می کند) و نتيجه را در آن ذخيره می کند. درنتيجه اجرای دستور علامت عملوند عکس می شود.

عملوند دستور neg می تواند ثبات يا محلی از حافظه باشد:

neg register
neg memory

اين دستور روی فلگ ها به صورت زير تاثيرمی گذارد:

• اگر نتيجه برابر با صفر شود فلگ Carry صفر و در غير اين صورت يک می شود. اگر عملوند صفر بوده باشد دستور اثری روی آن نمی گذارد ولی فلگ Carry را صفر می کند. منفی کردن هر مقدار ديگر فلگ Carry را يک می کند.
• اگر عملوند يک بايتی و حاوی مقدار -128 باشد و يا دوبايتی و حاوی عدد -32768 باشد، منفی کردن عملوند را تغييير نمی دهد اما فلگ Overflow را يک می کند.
• روی فلگ های S، P و Z مانند دستور sub اثر می گذارد.

مثال. دستور زير علامت متغير J عکس می شود.

neg J

مثال. دستورات اسمبلی زير مکمل K را محاسبه و در J ذخيره می کند(J=-k;).

mov AX, K
neg AX
mov J, AX

دستوالعمل (compare) cmp مانند دستور sub است با اين تفاوت که حاصل تفريق را ذخيره نمی کند(dest-src). نحوه کلی آن به صورت زير است:

cmp dest.src

به صورت های زير می تواند استفاده شود:

cmp register, register
cmp register, memory
cmp memory, register
cmp register, immediate data
cmp memory, immediate data
cmp AX/AL, immediate data

فلگ ها مانند دستورالعمل sub با توجه به نتيجه تفريق تغيير می کنند.

دستور زير را درنظر بگيريد:

cmp AX, BX

اين دستور حاصل AX-BX را محاسبه می کند و با توجه به حاصل فلگ ها را تنظيم می کند. فلگ ها به صورت زير تغيير می کنند و می توانند برای بررسی نتيجه مقايسه بکار برده شوند:

• فلگ Zero يک می شود اگر AX=BX باشد. مساوی يا نامساوی بودن دو عملوند را مشخص می کند.
• فلگ Carry وقتی يک می شود که در محاسبات بدون علامت AX<BX باشد. يعنی تفريق BX از AX احتياج به رقم قرضی داشته باشد.
• فلگ Sign به همراه فلگ Overflow در محاسبات علامتدار نشان می دهد کدام عملوند بزرگتر است.
• دستورالعمل cmp روی فلگ های Parity و Auxiliary Carry هم تاثير دارد ولی بندرت هنگام مقايسه مورد بررسی قرار می گيرند.

به طور خلاصه برای مقايسه دو عملوند با توجه به فلگ های زير می توان نتيجه گيری کرد:

دستورالعمل های انتقال داده مقادير را از يک محل به محل ديگر کپی می کنند.

MOV
XCHG
LEA

ساده ترين دستورالعمل mov است که دارای دو عملوند است. اين دستورالعمل محتوای دومين عملوند خود را در اولين کپی می کند. فرم کلی آن به صورت زير است:

mov Dest, Source

دستور mov يک کپی از Source را گرفته و آنرا در Dest ذخيره می کند. محتوای Source بعد از اجرای دستور تغيير نمی کند ولی مقدار قبلی Dest رونويسی می شود.

دستور mov مشابه دستور انتساب در زبان های سطح بالا است ( Dest := Source; در زبان Pascal يا Dest=Source; در زبان C).

با توجه به نوع عملوندها، انواع مختلفی از دستورالعمل mov را می توان داشت. متداولترین آنها عبارتند از:

mov register, register
mov memory, register
mov register, memory
mov memory, immediate data
mov register, immediate data
mov AX/AL, memory
mov memory, AX/AL
mov segment register, memory 16
mov segment register, register 16
mov register 16, segment register
mov memory 16, segment register

چند موضوع مهم درباره دستور mov را باید همواره بخاطر داشت:

1. انتقال حافظه به حافظه وجود ندارد. يعنی هردو عملوند همزمان نمی توانند عملوند حافظه ای باشند.
2. عملوندها می تواند از نوع بايت يا کلمه باشند. اما هردو عملوند حتما بايد هم اندازه باشند (برای مثال دستور mov AX,BL اشتباه است). اين برای عملوند های حافظه و ثبات هم باید رعایت شود (اگر متغيری را يک بايتی تعريف کنيد و آنرا در ثبات AX منتقل کنيد اسمبلر پيغام خطا صادر می کند).
3. با اين دستور نمی توان يک داده فوری را در يک ثبات سگمنت منتقل کرد.
4. هر دو عملوند نمی توانند ثبات سگمنت باشند.
5. گونه هائی از دستور mov سريع تر و کوتاهتراز بقيه هستند. برای مثال هر دو دستور mov ax, mem و mov reg, mem داده ای را از حافظه به ثبات کپی می کنند اما دستورالعمل اول کوتاهتر و سريع تر از دومی است.
6. می توان يک مقدار فوری را در يک محل حافظه منتقل کرد. در اين حالت داده فوری به اندازه عملوند مقصد گسترش داده می شود (مگراينکه بزرگتر از مقصد باشد که خطا صادر می شود). البته اسمبلر نمی تواند اندازه عملوند حافظه را تعيين کند مگر اينکه عملوند حافظه ای به صورت يک متغير در برنامه اعلان شده باشد. برای حل اين مشکل از عملگر های byte ptr و word ptr برای تعيين اندازه عملوند حافظه ای می توان استفاده کرد.

مثال. دستور زيرداده فوری 10h را به اندازه يک کلمه گسترش داده و در محلی که BX به آن اشاره می کند ذخيره می کند.

mov word ptr [bx], 10h

مثال. دستورات زير داده فوری 40h را در ثبات سگمنت ES ذخيره می کند. ثبات AX به عنوان واسطه بکار رفته است. هر کدام از ثبات همه منظوره را می توان به جای AX بکار برد.

mov AX, 40h
mov ES, AX

دستور mov روی هيچکدام از فلگ ها تاثيری ندارد.

دستورالعمل xchg محتوای دو عملوند خود را جابجا می کند. فرم کلی آن به صورت زير است:

xchg Operand1, Operand2

مقدار هردو عملوند در اثر اجرا تغيير می کند.

چهار شکل خاص برای اين دستور وجوددارد:

xchg register, memory
xchg register, register
xchg ax, register16

ترتيب علموندها اهمیت ندارد. می توانید xchg mem,reg یا xchg reg,mem را بنویسید نتیجه فرقی ندارد. اکثر اسمبلرها بطور خودکار کد کوتاهتر را انتخاب می کنند.

هردو عملوند باید یک اندازه باشند.

دستور xchg روی هيچيک از فلگ ها تاثیر نمی گذارد.

دستورالعمل (load effective address) lea برای مقداردهی اشاره گرها استفاده می شود. فرم خاص آن به صورت زیر است:

lea register16, memory

اين دستور آدرس موثر يک محل خاص از حافظه را درون یک ثبات همه منظوره ذخيره می کند. منظور از آدرس موثر آدرس نهائی حافظه بعد از کلیه محاسبات آدرسی است.

مثال. دستور زير مقدار 1234h را در ثبات AX قرار می دهد.

lea AX, DS:[1234h]

دستور mov ax, immediate data هم همین عمل را انجام می دهد. تفاوت آنها در اين است که دستورالعمل lea محاسبه آدرسی و انتقال داده را همزمان انجام می دهد.

مثال. دستور زير آدرس حاصل از محاسبه BP+SI+4 را درثبات AX قرار می دهد. ابتدا مقادير را بهم جمع کرده سپس در ثبات منتقل می کند.

lea bx, 4[bp+si]

دستورالعمل lea روی فلگ ها تاثير ندارد.

برنامه Debug محيطی برای بررسی فايل های مقصد دودوئی و اجرائی است. برنامه امکان انجام تغييرات جزئی در يک برنامه اجرائی را فراهم می کند بدون اينکه نياز به دوباره اسمبل کردن آن باشد.

برنامه Debug ابزاری جهت اشکالزدائی، اجرا و تغيير برنامه ها می باشد. اين برنامه امکان نوشتن و اجرای برنامه های کوتاه اسمبلی، نمايش و تغيير محتوای حافظه و ثبات ها، تهيه ليست اسمبلی از يک برنامه اجرائی و دسترسی به پورت ها را می دهد

برنامه Debug جزو فرامين خارجی سيستم عامل DOS است و همراه با سيستم عامل نصب می شود. در سيستم عامل ويندوز می توانيد آنرا در شاخه WINDOWS\system32 پيدا کنيد.

به دو طريق می توان Debug را اجرا کرد. در روش اول تنها نام برنامه Debug در خط فرمان سيستم عامل وارد می شود. در روش دوم نام يک فايل اجرائی و ليست پارامترهای موردنياز آن مقابل کلمه Debug وارد می شود. در اين حالت فايل اجرائی در حافظه لود می شود و تعداد بايت های آن در ثبات های BX:CX قرار می گيرد.

کليه کامپيوترهای شخصی IBM پردازنده ای از خانواده 80×86 دارند. پردازند های اين خانواده همگی دارای ويژگي های مشترکی ازجمله زبان ماشين پايه يکسان هستند. البته اعضای جديد ويژگي های خود را به ميزان زيادی افزايش داده اند.

تعدادی از پردازنده های اين خانواده بدين شرح می باشند:

(1979)8088,(1978)8086
• اين CPU ها، که از ديدگاه برنامه نويسی برابر هستند، پردازنده هائی بودند که روی اولين کامپيوترهای شخصی به کار رفته اند. دارای ثبات های 16 بيتی (AX، BX، CX، DX، SI، DI، BP، SP، CS، DS، SS، ES، IP و FLAGS ) هستند و تنها در مد حقيقی عمل می کردند. 8086 دارای گذرگاه داده 16 بيتی و گذرگاه آدرس 20 بيتی بود و بنا براين قابليت آدرس دهی تا 1 مگابايت حافظه را داشت و می توانست با داده های 8 يا 16 بيتی همزمان کار کند. 8088 با گذرگاه داده 8 بيتی به طراحان اجازه پيچيدگی کمتر و ارزانتر سيستم های کامپيوتری را می داد.
(1983)80286
• اين پردازنده، که در کامپيوترهای شخصی کلاس AT استفاده شد، دستورالعمل های جديدی را به زبان ماشين 8086/88 اضافه کرد. اما ويژگی اصلی آن مد محافظت شده 16 بيتی بود که در اين حالت می توانست تا 16 مگابايت حافظه را دسترسی پيدا کند. البته برنامه ها همچنان به سگمنت هائی تقسيم بندی می شدند که نمی توانستند بيشتر از 64K باشند.
(1986)80386
• اولين پردازنده 32 بيتی که توسط اينتل معرفی شد 80386 DX بود که علاوه بر حفظ سازگاری با پردازنده های قبلی اجرای عالی داشت. اين پردازنده چند ثبات را به 32 بيتی گسترش داد (EAX, EBX, ECX, EDX, ESI, EDI, EBP,ESP, EIP) و دو ثبات جديد 16 بيتی FS و GS را اضافه کرد. دارای گذرگاه های آدرس 32 بيتی بود و در مد محافظت شده 32 بيتی می توانست تا 4 گيگابايت حافظه فيزيکی را آدرس دهی کند. برنامه ها دوباره به سگمنت ها تقسيم می شدند اما اندازه هر سگمنت می توانست تا 4 گيگا بايت باشد. نسخه 16 بيتی آن 80386 SX با گذرگاه آدرس 24 و داده 16 بيتی در 1988 بيرون آمد که تنها تا 16 مگابايت را دسترسی داشت.
(1989)80486
• 80486 DX دارای حافظه نهان و کمک پردازنده رياضی در يک تراشه بود که حدود 50% سريع تر از 80386 بود. 80486 SX را هم معرفی شد که تنها پيوند آن با ميکروپروسسور رياضی وجود نداشت.
( 1993)Pentium/Pentium Pro
• پردازنده های 64 بيتی پنتيوم، که چند دستورالعمل را در يک زمان اجرا می کند، سرعت اجرای دستورالعمل ها را بالابردند. اين پردازنده ها دارای گذرگاه داده 64بيتی و گذرگاه آدرس 32 بيتی هستند. پنتيوم از نظر کارائی دوبار سريع تر از 80486 است و عمليات مميزشناور را سريع تر انجام می دهد درعين حال که کاملا با قبلی ها سازگاری دارد.
Pentium MMX
• اين پردازنده دستورات MMX (MultiMedia eXtensions) را به پنتيوم اضافه کرد. اين دستورالعمل ها می توانند عمليات گرافيکی معمول را سرعت ببخشند.
(1997)Pentium II
• اين پردازنده توسعه يافته پنتيوم است که قادر است 4 پردازنده را همزمان پشتيبانی کند و به 64 گيگابايت حافظه دسترسی دارد. درواقع يک پردازنده پنتيوم پرو همراه با دستورالعمل های MMX است.
(1999)Pentium III/(2002)Pentium IV
• اين پردازنده ها تنها سرعت اجرای دستورالعمل ها را بالا بردند.