پایان نامه تحولات اجتهاد در ادوار مختلف فقه اماميه

          بهرام محمدپور 
            بازدید : 237
          
           نظرات (0)
        

نوع فایل: word (قابل ویرایش)

تعداد صفحات : 174 صفحه

اجتهاد به معناي عام آن يکي از اساسي ترين و عمومي ترين مسائل حياتي انسان مي باشد، مسئله اجتهاد فطري است و اختصاص به مکتب تشيع ندارد. بلکه در معناي خاص آن مي تواند به عنوان مبناي گفتمان و سوژه قابل بحث و معيار و محور مشترک و قابل توجه در ميان مذاهب اسلامي به ويژه در عصر حاضر مطرح باشد. و به عنوان يکي از عناصر وحدت بخش در ميان مسلمانان مورد توجه قرار گيرد و همچنين شکاف بين سنت و مدرنيم را پر کند و به دين قوت بخشد. زيرا منابع استخراج احکام شريعت کتاب، سنت، اجماع، عقل مي باشد و روايت و احاديث و آيات متعددي نسبت به جايگاه اجتهاد در اسلام وجود دارد. اجتهاد که عبارت است از استخراج احکام عملي اسلام از ادله معتبر شرعي، و يافتن پاسخ براي مسائل جديد به عهده آن است، اهميت و ضرورت وجوديش در همگام نمودن فقه با نيازهاي متغير بشري، در تطبيق و هماهنگ نمودن عمل فرد و جامعه با موازين شرعي، آشکار مي گردد. مسلما با گذر زمان، پيشرفت تمدن بشري و زياد شدن ارتباطات جوامع گوناگون، موضوعاتي جديد و رويدادهايي تازه به وقوع مي پيوندند که به علت ابتلا جامعه اسلامي به آن ها، پاسخ مي طلبند و تنها راه پاسخ به آن ها متوسل شدن به اجتهاد است. اين پايان نامه که به روش کتابخانه اي تدوين شده است با عنوان بررسي تحولات اجتهاد در ادوار مختلف فقه اماميه به بهره گيري از منابع فقهي، تاريخي، به تحولات اجتهاد پرداخته و مي کوشد تا تحولات اجتهاد و ضرورت هاي آن را در ادوار مختلف فقه اماميه به عنوان تاثيرگذارترين موضوع در تاريخ فقه مورد کنکاش قرار داده و اهميت آن را به رخ کشد. زيرا يکي از افتخارات فرقه اماميه اين است كه، به علت حركت معتدلانه و بدون هر گونه افراط و تفريط خود هيچ گاه باب اجتهاد را به روي خويش مسدود نساختند. بدين سبب مي توان گفت اين تلاش ها مي تواند سرفصلي براي يک تحقيق مفصل فقهي و تاريخي در اين موضوع باشد.

واژگان کليدي: اجتهاد، فقه اماميه، ادوار فقه

فهرست مطالب

مقدمه   2
الف) بيان مساله   4
ب) پيشينه پژوهش    4
ج) سوالات تحقيق   7
د) فرضيه ها   7
ه) روش تحقيق    7
و) اهداف پژوهش    7
ز) ساماندهي تحقيق   8
فصل اول: کليات(تعاريف، مفاهيم و تاريخچه)
۱-۱ معناي لغوي اجتهاد    9
۱-۲ اجتهاد در اصطلاح شرعي    10
۱-۳ فقه در لغت و اصطلاح شرعي    11
۱-۴ تعريف اماميه    13
۱-۵ آيات الاحکام    13
۱-۶ تاريخچه اجتهاد    14
۱- ۶-۱ الف) دوره تشريع   14
۱-۶-۲ ب) دوره تفريع   15
۱-۷ سير فقه و اجتهاد در تاريخ اسلام   17
۱-۸ پيوند فقه واجتهاد   18
۱-۹ ريشه ديني اجتهاد   19
۱-۱۰ اجتهاد و چگونگي آن    20
۱-۱۱ آموزش صحيح اجتهاد   20
۱-۱۲ اصل اجتهاد از ديدگاه قرآن   21
۱-۱۳ مقدمات اجتهاد   22
۱-۱۴ آيا اسلام اجازه ي اجتهاد را در هر عصري و براي هر فرد ميد هد يا تنها براي برخي افراد يا عصرها اجازه مي دهد؟    24
۱-۱۵انوع اجتهاد   26
۱-۱۵-۱ اجتهاد مشروع   26
۱-۱۵-۲ اجتهاد ممنوع    27
۱-۱۶ اجتهاد داراي دو معنا و مفهوم است   29
۱-۱۶-۱ الف) اجتهاد از راه راي و تفکر شرعي    29
۱-۱۶-۲ ب) اجتهاد از راه منابع شرعي   29
۱-۱۷ روند آينده حرکت اجتهاد چيست؟    29
۱-۱۸ فقه و اجتهاد در عصر غيبت    30
۱-۱۹ منابع فقه از ديدگاه شيعه    31
۱-۲۰ منابع اجتهاد و ديدگاه ها    33
۱-۲۱ نمونه هايي از مسائل فقهي و اجتهادي از منظر فقها شيعه و اهل سنت    34
۱-۲۱-۱ احکام وضو    34
۱-۲۲ اجتهاد واجب کفايي    36
فصل دوم: تاثیر مكان و زمان و عرف و احوال آدميان در اجتهاد
۲-۱ عوامل تحول اجتهاد   39
۲-۲ مفاهيم زمان و مکان   39
۲-۳ معناي لغوي مکان   42
۲-۳-۱ نمونه هايي از نقش تحول مکان در تحول اجتهاد..۴۲
   2-4 معناي لغوي زمان………………………….۴۳
۲-۴-۱ نمونه هايي در زمينه تحول اجتهاد با تحول زمان   43
۲-۵ معناي لغوي عرف   44
۲-۵-۱ نمونه اي از نقش تحول عرف در تحول اجتهادي   45
۲-۶ نقش احوال آدميان در تحول فقه اجتهادي   46
۲-۶-۱ نمونه اي از تحول آدميان در تحول فقه اجتهادي ۴۶
۲-۷ اسلام و مقتضيات زمان   46
۲-۸ نقش زمان و مکان در اجتهاد   47
۲-۹ دخالت دو عنصر زمان و مکان در اجتهاد   48
۲-۹-۱ احکام و قوانين ثابت و پايدار   48
۲-۹-۲ احکام متغيير و غير ثابت   48
۲-۱۰ مفهوم نسخ در احکام   49
۲-۱۱ علت تغيير قبله مسلمانان   51
۲-۱۲ مفهوم تاثير گذاري زمان و مکان   52
۲-۱۲-۱ تبعيت احکام اسلام از ذوق و سليقه   52
۲-۱۲-۲ تبعيت احکام ديني از پديده هاي جديد اجتماعي، صنعتی و علمي   53
۲-۱۲-۳ تاثير به معناي تغيير و نسخ احکام الله   53
۲-۱۲- ۴ تغيير حکم الله واقعي   54
۲-۱۳ نقش زمان و مکان در اجتهاد از ديدگاه قران کريم و ارائه مصاديق و نمونه هاي از آن کتاب سعادت بخش و انسان ساز   55
۲-۱۴ تعريف مساله تدريجي بودن احکام و فلسفه آن   56
۲-۱۵ جايگاه زمان و مکان در روايات   58
۲-۱۵-۱ زمان و مکان در روايات اهل بيت عليهم السلام..۵۸
۲-۱۵-۲ رنگ کردن مو   58
۲-۱۵-۳ شکل لباس   58
۲-۱۵-۴ برخورد با اسيران   59
۲-۱۵-۵ فروش ادوات جنگي به مخالفان   59
۲-۱۶ نقش زمان و مکان در سيره معصومين   59
۲-۱۷ ادله امکان تغيير برخي از احکام   60
۲-۱۷-۱ اصل تبعيت احکام از مصالح و مفاسد واقعي   61
۲-۱۷-۲ اصل ولايت فقيه و اختيارات ولي امرمسلمين   63
۲-۱۸ مثالهايي از احکام حکومتي واختيارات حاکم اسلامي از نظر مطهري   64
۲-۱۹ قاعده هاي که مصصح برخي از تغييرات و تحولات در احکام اسلامي است عبارتند از   65
۲-۱۹-۱ قاعده لاضرر   65
۲-۱۹-۲ قاعده نفي عسر و حرج   65
۲-۱۹-۳ اصل تقدم اهم بر مهم در باب تزاحم   67
۲-۲۰ تاثير زمان و مکان در اجتهاد از نظر امام خميني(ره)   68
۲-۲۱ نقش زمان و مکان در آراي فقهي فقها   70
۲-۲۱-۱ نظريه مرحوم آيت الله العظمي بروجردي   70
۲-۲۱-۲ نظريه علامه شهيد صدر   70
۲-۲۲ نظر فقهاي اماميه درباره تحول اجتهاد   71
۲-۲۲ نتايج قايل شدن به تاثير زمان و مکان در ابعاد مختلف جامعه اسلامي، از اين قرار است   73

فصل سوم: مهمترن مباحث تحول اجتهاد در ادوار مختلف اماميه
۳-۱ تحولات اجتهاد در ادوار فقه اماميه   76
۳-۱-۱ دوره اول، عصر پيدايش مبادي اجتهاد   76
۳-۱-۲ آسان بودن اجتهاد در دوره اول   78
۳-۲ منابع اجتهاد و تفقه   80
۳-۲-۱ عوامل پيدايش تدريجي اصول احکام   81
۳-۳ دومين دوره عصر تمهيد و زمينه سازي به کارگيري اجتهاد   81
۳-۴ زمان پيدايش پديده انسداد باب اجتهاد   82
۳-۵ دلايل گسترده تر اجتهاد در دوره دوم   82
۳-۵-۱ امر امامان به تفريع و تطبيق   82
۳-۵-۲ امر امامان به صادر کردن فتوا   83
۳-۵-۳ پذيرش امام شيوه معاذ را در بيان فتوا   83
۳-۵-۴ تدوين کتابهاي اصولي در اين دوره   84
۳-۵-۵ ارجاع امامان به بعضي از عالمان   84
۳-۵-۶ منع از فتواي بدون علم   85
۳-۵-۷ امر امام به رها کردن اراء ديگران   85
۳-۶ اجتهاد صحابه   85
۳-۷ اجتهاد تابعين   85
۳-۸ از پيشوايان ديگر شيعه در عصر تابعين   86
۳-۸-۱ اجتهاد در عصر امام باقر(ع)   86
۳-۸-۲ نمونه اي از اجتهاد امام باقر   87
۳-۸-۳ نقش امام صادق در گسترش اسلام   88
۳-۹ مشهورترين فقيهان در زمان تابعان عبارتند از   90
۳-۱۰ اجتهاد در زمان تابعان تابعين   90
۳-۱۰-۱ امامان شيعه در زمان تابعان تابعين   91
۳-۱۱ کتابهاي حديثي شيعه   92
۳-۱۲ دوره سوم، عصر تدوين قواعد اصول و عناصر مشترک اجتهادي   92
۳-۱۲-۱ نخستين کسي که علم اصول را تدوين کرد   93
۳-۱۲-۲ ويران شدن بنياد اخباريگري توسط ابن جنيد   93
۳-۱۳ دوره چهارم، عصر به کارگيري عناصر مشترک اجتهاد منابع   94
۳-۱۳-۱ نتايج مفيد عمل شيخ طوسي    95
۳-۱۳-۲ ايستايي و رکود اجتهاد پس از شيخ   96
۳-۱۴ دوره پنجم، عصر گسترش استدلال در مسائل اجتهاد ۹۶
۳-۱۴-۱ ابن ادريس طلايه دار دوره پنجم   97
۳-۱۴-۲ نتايج مفيد کار ابن ادريس   98
۳-۱۴-۳ آثار ابن ادريس   98
۳-۱۵ دوره ششم، عصر تکامل اجتهاد   99
۳-۱۶ دوره هفتم، عصر ژرف انديش در بحث هاي اجتهادي   100
۳-۱۶-۱ نوآوريهاي شيخ در علم اصول   101
۳-۱۷ دوره هشتم، عصر کاربرد فارگير اجتهاد نوين   101
۳-۱۷-۱ امام خميني طلايه دار دوره هشتم   101
۳-۱۷-۲ منابع اجتهاد از ديدگاه امام   103
۳-۱۷-۳ ويژگيهاي امام در مقام استنباط   103
۳-۱۷-۴ اجتهاد معتبر از ديدگاه امام   104
۳-۱۷-۵ شيوه اجتهادي امام      105
۳-۱۷-۶ روش امام راحل در طرح مسائل فقهي   106
۳-۱۷-۷ نتايج مفيد کار عظيم امام راحل در حوزه فقه اجتهادي   106
۳-۱۸ معناي لغوي ادوار   108
۳-۱۹ ملاک ادوار فقه شيعه   108
۳-۲۰ ادوار فقه شيعه      109
۳-۲۱ دوره اول حضور امام   110
۳-۲۲ ويژگي اين دوره(اول)   112
۳-۲۳ دوره تشريع از آغاز بعثت تا رحلت پيامبر   112
۳-۲۳-۱ کيفيت پيدايش فقه در اين مرحله   113
۳-۲۳-۲ خاستگاه فقه و تشريع در اين دوره   113
۳-۲۳-۳ مکان و زمان وحي   114
۳-۲۳-۴ چگونگي دعوت پيامبر   114
۳-۲۳-۵ تدوين فقه و شريعت   115
۳-۲۳-۶ اجتهاد پيامبر   115
۳-۲۳-۷ اجتهاد در زمان صحابه   117
۳-۲۳-۸ وضعيت کلمه فقه و فقيه در مرحله تشريع   117
۳-۲۴ دوره دوم، تفسير و تبيين شريعت از سال ۱۱ ه ق تا آغاز غيبت صغري(۲۶۰ ه ق)   118
۳-۲۴-۱ امتيازات فقه شيعه   119
۳-۲۵ دوره سوم: عصر محدثان يا شکوفايي اجتهاد و قانونمندي فقه از آغاز غيبت صغري(۲۶۰ ه ق) تا ظهور شيخ الطايفه ۴۳۶ ه ق)   120
۳-۲۵-۱ ويژگي هاي دوره سوم فقه شيعه      120
۳-۲۵-۲ امتيازات دوره سوم   121
۳-۲۶ دوره چهارم: عصر کمال و اطلاق اجتهاد از ظهور(شيخ الطائفه ۴۳۶ ه ق تا رحلت او ۳۶۰ ه ق)   122
۳-۲۶-۱ امتيازات دوره چهارم   123
۳-۲۷ دوره پنجم: رکود دانش فقه يا عصر تقليد   124
۳-۲۸ دوره ششم: عصر نهضت مجدد مجتهدان      126
۳-۲۸-۱ امتيازات دوره ششم   126
۳-۲۹ دوره هفتم: عصر پيدايش مذهب اخباريان      129
۳-۲۹-۱ امتيازات دوره هفتم   128
۳-۳۰ دوره هشتم: عصر جديد استنباط يا عصر اعتدال و تکامل اجتهاد   129
۳-۳۰-۱ نقش وحيد بهبهاني در نوسازي علم اصول   130
۳-۳۰-۲ پيدايش اخباريان و مقاومت اصوليون   130
۳-۳۱ موارد اختلاف بين اصوليين واخباري   132
۳-۳۱-۳-۱ اجتهاد و تقليد      132
۳-۳۱-۳-۲ ضرورت علم اصول فقه   132
۳-۳۱-۳-۳ بحث حجيت ظن   132
۳-۳۱-۳-۴ ادله احکام   132
۳-۳۱-۳-۵ دليل عقل   133
۳-۳۱-۳-۶ اصول عمليه   133
۳-۳۲ امتيازات دوره هشتم   133
۳-۳۴ ويژگي هاي دوره هشتم   134
۳-۳۵ دوره نهم، عصر حاضر يا تعميق و توسعه مباحث و اوج گيري اجتهاد از مرجعيت شيخ انصاري(۱۲۶۶ ه ق تا تدوين قانون اساسي ايران ۱۳۹۹ ه ق)   135
۳-۳۵-۱ امتيازات دوره نهم   136
۳-۳۵-۲ ويژگي هاي دوره نهم   137
۳-۳۶ دوره دهم، عصر تجربه عملي ساختن فقه يا عصر حاکميت فقه از تدوين فقه قانون اساسي جمهوري اسلامي(۱۳۹۹ ه ق تا زمان حاضر)   138
۳-۳۶-۱ دیدگاه امام خميني در خصوص فقه واجتهاد   139
۳-۳۶-۲ ديدگاه رهبر معظم انقلاب درباره بايسته هاي حوزه و فقه   140
فصل چهارم: انفتاح و انسداد در باب اجتهاد
۴-۱ معني لغوي انفتاح و انسداد   142
۴-۲- زمان انسداد   143
۴-۳ علل پيدايش پديده انسداد باب اجتهاد   143
۴-۴ پيامد هاي منفي انسداد باب اجتهاد   146
۴-۵ زمزمه هاي اوليه پيدايش اخباريون   146
۴-۶ تاريخ اخباريون      147
۴-۷ احياگران مکتب اخباري   148
۴-۸ گوشه هايي از طرز تفکر اخباريون   149
۴-۹ برخورد اخباريان با قران   150
۴-۱۰ شکست مکتب اخباري    151
۴-۱۱امتيازات مبارزات وحيد بهبهاني   153
۴-۱۲ فتح باب عملي در اجتهاد   154
فصل پنجم: نتيجه گيري و پيشنهادات
۵-۱ نتيجه گيري   156
۵-۱-۱ پيشنهادات   158
منابع فارسي   160
منابع عربي   164
مقالات و مجلات   165

قيمت فايل ورد پروژه : 10000 تومان

دانلود فایل ورد بلافاصله بعد از پرداخت هزینه

بلافاصله پس از پرداخت ، لینک دانلود پایان نامه به شما نشان داده می شود

پشتیبانی سایت : 09010633413

فایل مورد نظر خودتان را پیدا نکردید ؟ نگران نباشید . این صفحه را نبندید ! سایت ما حاوی حجم عظیمی از پایان نامه های دانشگاهی است. مطالب مشابه را هم ببینید. برای یافتن فایل مورد نظر کافیست از قسمت جستجو استفاده کنید. یا از منوی بالای سایت رشته مورد نظر خود را انتخاب کنید و همه فایل های رشته خودتان را ببینید